Maandelijks archief: maart 2014

Verkiezingsleuzen 2014 (2): apolitieke slogans doen het goed

Partijen hebben bij de gemeenteraadsverkiezingen vaak een leus die weinig of niets blootgeeft van hun politieke prioriteiten. Bijvoorbeeld ‘Toekomst voor iedereen’ of ‘Voor wie verder kijkt’.

IMG_9398aMet een verkiezingsleus kan je drie dingen doen. Je kan iets roepen dat geen politiek hout snijdt maar wel opvalt. Dan onthoudt de kiezer je in elk geval tussen al die andere partijen. Je kan iets roepen waar iedereen het mee eens is. Dan kan ook iedereen op je stemmen, maar de keerzijde is dat je je niet onderscheidt zodat in feite niemand weet waarom hij dat zou doen. En je kan iets roepen waarin jouw partij zich onderscheidt van andere partijen en waar dus niet iedereen het mee eens zal zijn. Dat kan je stemmen kosten, maar het kan je ook steun opleveren van kiezers die snappen dat ze daarvoor bij jouw partij moeten zijn en niet bij een andere.

Een indruk hoe deze keuzes worden gemaakt kan je krijgen op de site sloganverkiezing, die een bloemlezing geeft van ‘slechte slogans’, waar trouwens in mijn ogen hele goede tussen zitten. Ook de website van het blad Binnenlands Bestuur geeft een overzicht, maar dan van ‘de leukste verkiezingsposters’, waar overigens soms weinig aan te lachen valt. Bij het Magazine van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten tenslotte kan je je stem uitbrengen voor het beste verkiezingsaffiche – en daarbij nominaties waarnemen die voor die titel zeker niet in aanmerking komen.

Samen met eigen waarnemingen vanaf de fiets en uit de auto leveren die sites een aardige steekproef op. Daaruit blijkt al snel dat de apolitieke slogan om op te vallen verreweg het meest wordt toegepast. Bijvoorbeeld: ‘Eénvoudig doorwerken’ (Algemeen Belang Valkenburg), ‘Voelt als thuis’ (H&G, plaats onbekend), ‘Gewoon duidelijk’ (Lijst Quasten, plaats onbekend) of ‘Nu vooruit’ (D’66, overal). En niet te vergeten: ‘Het behoeft geen studie, stem op Rudi’ (CDA Terneuzen).

Op enige afstand volgt de slogan waar iedereen het mee eens is. ‘Heerde verdient beter’ is er zo een, ‘Optimistische realisten’ (D’66 Langedijk), ‘Voor wie verder kijkt’ (PvdA Gilze-Rijen), ‘Toekomst voor iedereen’ en ‘Voor een Haarlem dat werkt’ (PvdA) komen ook voor. Tegen zulke leuzen kan eigenlijk niemand bezwaar maken.

En helemaal achteraan komt de slogan waarin een politieke keuze wordt voorgesteld – iets waar je min of meer voor of tegen kan zijn. Gek genoeg zijn zulke leuzen bij de plaatselijke partijen bijna niet te vinden. Een eenzame vertegenwoordiger van deze aanpak is VUK Joe in Veendam, dat zich met de wat cryptische leus ‘Tegen Wind Een’ tegen windmolens in de gemeente lijkt te verzetten. Senioren Hollands Kroon nemen in de kop van Noord-Holland ook stelling: ‘Wat ouderen afgenomen wordt, krijgen jongeren nooit meer terug’.

Landelijk is eigenlijk alleen de VVD sterk in dit type leuzen; die heeft er zelfs een soort partijlijn van gemaakt. Kleuren en letters volgens de huisstijl van de partij, leuzen naar gemeentelijke keuze. ‘Meer kunstgras voor onze hockeyers’ noemde ik in een andere post al, ‘Cameratoezicht geeft criminelen een gezicht’ is er ook zo een, en ‘Ons huishoudboekje klopt als een bus’ weer een andere, ongetwijfeld gericht tegen een verspillend gemeentebestuur zonder de liberalen. En natuurlijk ‘In Rotterdam spreken we Nederlands’. Met zulke leuzen maak je je niet bij iedereen populair, maar de kiezer krijgt wel een idee wat voor vlees hij in de kuip heeft met jouw partij en daar zou het bij verkiezingen eigenlijk om moeten gaan.

Ik zou dat veel meer partijen willen aanraden. Als ze geloven dat ze de kiezer iets bijzonders te bieden hebben – en laten we dat hopen – dan zouden ze toch ook duidelijk moeten kunnen maken wat dat is. In hun eigen belang en vooral in dat van de kiezer.

Verkiezingsleuzen 2014 (1): doen, samen, en samen doen

Bij verkiezingen horen leuzen. Gaat het om de gemeenteraden, dan moeten de partijafdelingen ze meestal zelf bedenken want geld voor reclamebureaus is er niet. Hoe doen ze dat? In de gemeentes blijken honderd bloemen te bloeien.

IMG_9400aIn de media kwamen al veel bloopers voorbij: zetfouten, misdrukken, blote billen, bedoelde en onbedoelde seksuele toespelingen en heel veel vondsten die niet door iedereen als leuk worden ervaren. Wat mij echter vooral boeit aan al die leuzen zijn de verschillende gedachtes die erachter schuilgaan. Wat probeert een partijafdeling ermee te vertellen?

Aanpakken en gemeenschapszin staan hoog aangeschreven bij de plaatselijke besturen. ‘Doen’ doet het bijvoorbeeld goed. ‘Verkiezingen 19 maart, zeker doen!’ heb ik gezien, en ‘Stadspartij Roermond, gewoon doen!’, ‘Dromen, denken, durven, doen’ van de VVD en natuurlijk ‘Samen Groen, gewoon Doen’ (De Groenen, Amsterdam) of ‘Samen denken, anders doen’ (Creatieve Partij Nijmegen 2.0).

‘Samen’ is dus ook populair. De SGP in Leerbroek heeft ‘Samen voor uw en jouw toekomst’. Maar er zijn ook CDA-afdelingen met ‘Samen kunnen we meer’, de gerecyclede leus van die partij bij de Tweedekamerverkiezingen in 2012. En: ‘Samen voor Pekela’, een partijnaam die tevens dienst doet als verkiezingleus. Of: ‘Samen investeren in Velsen’, van de PvdA in die stad, ‘Samen werken voor een mooie stad’ van Groen Links in Nijmegen en ‘Samen zorgen voor onze dorpen’ van de Christendemocraten in Druten en ‘Samen Krachtig’ van hun partijgenoten in het Westland. O ja, en ‘Nu samen duurzaam vooruit’, de Winterswijkse variant op het landelijke D66-thema.

‘Straalt het goede gevoel uit,’ moeten de partijbestuurders hebben gedacht toen ze hun steun gaven aan zo’n doen-, samen- of samen doen-leus. Maar trekt hij ook het rode potlood aan in het stemhokje? Ik twijfel daar ernstig aan. Als al die partijen iets samen met je willen doen krijg je als kiezer de neiging om dat bombardement van politiek wij-gevoel af te weren.

De meeste kiezers hebben al genoeg aan hun hoofd. Die hebben liever dat de leden van de gemeenteraad straks iets namens hen doen dan samen met hen.

Verkiezingen voor gemeenteraad: zeg iets waar we voor of tegen kunnen zijn

Onder communicatieprofessionals wordt heel wat afgelachen over de amateuristische propaganda rond de komende gemeenteraadsverkiezingen. Het gemeesmuil gaat vooral over de vorm en maar weinig over de inhoud, terwijl je daar als vakmens toch wel iets nuttigs over zou kunnen zeggen.

De lelijkste posters en de gekste filmpjes doen de ronde door bemiddeling van bijvoorbeeld communicatieonline.nl. Het amateurisme druipt er vanaf en inderdaad, je kan soms een lach moeilijk onderdrukken bij het kijken. ‘Jullie kunnen dat toch niet; had het nou maar aan ons overgelaten,’ is het ingebouwde commentaar van de communicatiespecialisten. Niet chique, en ook nog eens naast de plank want afdelingen van politieke partijen hebben meestal geen cent te besteden voor het inhuren van professionals. Opvallend is ook dat de vrolijkheid over het algemeen betrekking heeft op de vorm – kleurgebruik, beeldkwaliteit, vlakverdeling, originaliteit, technische fouten – en niet op de inhoud.

Natuurlijk is het fijn als verkiezingsmateriaal er mooi uitziet. Aan de andere kant is het ook geen ramp als de kiezers kunnen zien dat de campagnevoerende partijafdeling niet veel geld heeft, en evenmin veel gevoel voor drukwerkvormgeving. Ècht belangrijk is daarentegen dat ze een indruk krijgen wat de partij voor heeft met de gemeentelijke toekomst, en dat is waar veel plaatselijke partijcampagnes de mist in gaan: ‘Realistisch en betrokken’, ‘Uw lokale partij,’ ‘Nu vooruit’. Hier schiet je als kiezer niks mee op, zou zo’n meesmuilende communicatieprofessional gezegd kunnen hebben als hij zich ermee had mogen bemoeien. En dan had hij kunnen doen wat het mooie van zijn vak is: de kern van de partijboodschap op dit moment, in deze gemeente en voor deze doelgroep helpen bepalen – en die over het voetlicht brengen.

Schermafbeelding 2014-02-28 om 11.56.20Een dergelijk advies heeft bijvoorbeeld niet de VVD-afdeling Santpoort Noord gehad, die geen kiezer over de streep zal trekken met zijn leus ‘Wie anders?’ Het antwoord op die vraag staat immers op de tientallen verkiezingsaffiches van concurrerende partijen in dezelfde gemeente. Beter dan met deze communicatieve blindganger doen de partijgenoten het in buurgemeente Bloemendaal, die zich profileren met de leus ‘Voor het behoud van onze dorpen.’ Daar heb je iets aan als je straks in Aerdenhout, Bennebroek, Vogelenzang, Overveen of Bloemendaal in het stemhokje staat. Een beetje elitair misschien, die strijd om het voortbestaan van een trits uitgesproken rijke dorpen, maar daar is de VVD nooit voor teruggeschrokken.

Dat blijkt ook uit een laatste liberale case, in het Veluwse Nunspeet. De flyer van deze afdeling werd getrakteerd op hoongelach van cummunicatieonline.nl maar is eigenlijk een voorbeeld van effectieve communicatie. De afdeling zette drie hockeymeisjes op haar poster, de foto waarschijnlijk genomen door de vader van één van de drie, met de leus ‘Wij willen meer kunstgras voor onze hockeyers.’ Met hockeymeisjes zullen veel mensen zich niet meteen identificeren maar de doelgroep van de VVD doet dat wèl, en die wil meer kunstgras. Goed gedaan, VVD Nunspeet, dit gáát ergens over! Met beperkte middelen iets gezegd waar mensen echt voor of tegen kunnen zijn.