Pakkend beeld, altijd lastig

Schermafbeelding 2014-06-14 om 15.58.22

Dezer dagen verscheen het eerste nummer van het gerestylede Tijdschrift voor Marketing. Mooi en functioneel, die nieuwe vormgeving. Mij trof meteen de omslagfoto, die me deed denken aan een commerciële waanzinscène van enkele jaren geleden.

Dat punt heeft de redactie al gescoord voordat ik het blad heb aangeraakt. Toepasselijke beeldspraak trouwens, want op de foto staat een man die in de weer is met een voetbal. Begrijpelijk, want het is de tijd van het WK, maar hij heeft er wel een ongebruikelijke omgeving voor uitgekozen. Hij speelt namelijk zijn potje in een droge vlakte, onder de brandende zon, één op één tegen een pittige leeuwin. Het lijkt alsof het dier belangstelling heeft voor de bal, maar als kijker vermoeden we het ergste.

De man draagt een keurig pak. Een Van Gilspak, weet ik uit goede bron maar het Tijdschrift voor Marketing lijkt er alles aan te willen doen om dat voor ons verborgen te houden. De Van Gilsman is misschien even een luchtje gaan scheppen om te ontsnappen aan het door grofwild omgeven conferentieoord waarin hij met zijn collega’s bezig was marketingvraagstukken in depth te bespreken. Vlak daarvoor kon hij nog  net zijn nieuwe sportschoenen aantrekken, maar het is de vraag of die hem zullen helpen als de leeuwin straks haar aandacht definitief verlegt van de bal naar de tegenstander.

Voor ons is het intussen volledig onduidelijk welke andere dan suïcidale drijfveren de sportieve marketeer in deze hachelijke situatie hebben gebracht. We zien een soort moderne waanzinscène (‘Brandend zand beneemt je bijna van ’t verstand’) waarvan ons, anders dan in de opera, het dramatische doel ontgaat. Geen van de Ankeilers op de cover geeft een aanwijzing, en ook op de inhoudspagina ontbreekt elke clou. Diep verborgen in het binnenwerk, op pagina 46, treffen we tenslotte een eenpaginaverhaal waarvan de foto’s verraden dat het op de cover is aangekondigd. Wie het goed leest wordt gerust gesteld: de doldrieste marketeer blijkt een leeuwenfluisteraar, met wie het toch nog goed zal aflopen.

Ik moest bij het zien van deze cover meteen denken aan een 1/1 advertentie van Regardz, het bedrijf dat vergaderruimtes verhuurt. Een paar jaar geleden scheurde ik die uit een tijdschrift om als voorbeeld te kunnen gebruiken hoe je met gemak je advertentiebudget over de balk kan smijten. Het is geen coverfoto maar de achterliggende gedachte zal dezelfde zijn geweest: eerst aandacht trekken, dan komt de rest vanzelf. Ook deze advertentie werd gedragen door een foto in de categorie ‘Brandend Zand’. Maar terwijl de man met de voetbal nog een zekere doelgerichtheid uitstraalt, is de vrouw in de Amerikaanse woestijn letterlijk en figuurlijk de weg kwijt. Ze is waarschijnlijk uit de auto gezet door een bestuurder die haar gezelschap niet langer kon verdragen, volledig in zichzelf gekeerd als zij was, of die bij het rijden ernstige hinder ondervond van haar vruchteloze pogingen om haar jas uit te krijgen. Eenmaal op straat is ze met dat laatste onverstoorbaar doorgegaan maar ook hier blijkt ze niet in staat haar bewegingen zodanig te coördineren dat we op een goede afloop mogen hopen – ook al omdat ze zich met haar rug naar het verkeer midden op de weg heeft geposteerd. Als kroon op deze orgie van introverte verdoling vermeldt de kop: ‘Niet in een hokje te plaatsen’. Aan ons als kijkers dringt zich  juist de gedachte op dat dat de enige plek is waar deze vrouw zich veilig opgeborgen zou kunnen weten. Mogelijk heeft Regardz ons willen vertellen dat we niet hoeven te vrezen om in zijn eigen vergaderhokjes te worden lastiggevallen door getormenteerde liftsters. We zullen het nooit weten. Maar wat we wèl weten: als we al een associatie aan deze advertentie overhouden is dat er een van totale ontreddering, wanhoop en stuurloosheid.

De twee waanzinscènes hebben veel gemeen, maar ik moet toegeven dat mijn sterke voorkeur naar één van de twee uitgaat: die met de roekeloze vergadertijger die zich met doodsverachting èn kennelijk plezier in een één-op-één duel stort met zijn natuurlijke evenknie. Ik mag zulke vermetele types wel. Het is trouwens gewoon een intrigerende plaat. Blijkbaar mag je soms, een enkele keer misschien, toch alle regels aan je laars lappen bij het kiezen van een foto.